Sản phẩm mỳ gạo Hùng Lô được xếp hạng OCOP 4 sao
Mục tiêu trong Chương trình OCOP của tỉnh đến năm 2025 có 306 sản phẩm tham gia chương trình OCOP; 100% số xã trên địa bàn tỉnh có sản phẩm tham gia chương trình OCOP; tiếp tục củng cố, phát triển và nâng cao năng lực hoạt động của các chủ thể tham gia chương trình. Sau 4 năm thực hiện, chương trình bước đầu đã đạt được những kết quả quan trọng, tạo được sức lan tỏa, tác động mạnh mẽ đến phát triển kinh tế - xã hội khu vực nông thôn, thu hút được nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất đăng ký tham gia đánh giá, phân hạng sản phẩm và đã có nhiều sản phẩm OCOP đặc thù của địa phương được công nhận.
Từ năm 2019 đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 142 sản phẩm, nhóm sản phẩm được Chủ tịch UBND tỉnh quyết định công nhận là sản phẩm OCOP, trong đó 46 sản phẩm xếp hạng 4 sao, 95 sản phẩm, nhóm sản phẩm xếp hạng 3 sao; 1 sản phẩm đang được tỉnh đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận xếp hạng cấp quốc gia 5 sao.
Các sản phẩm khi tham gia Chương trình OCOP đều được đánh giá theo các tiêu chí cụ thể, được phân hạng và "gắn" sao nhằm giúp nhà sản xuất, người tiêu dùng định vị được chất lượng, danh tiếng của sản phẩm. Việc này đã tạo ra một cuộc đua về nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm OCOP giữa các địa phương, giữa các chủ thể sản xuất với nhau, trong đó KH&CN đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy phát triển, nâng cao chất lượng, giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm OCOP trên thị trường.
Có thể thấy, trong thời gian qua, các chương trình, kế hoạch trọng tâm của ngành KH&CN đều tập trung hướng vào tư vấn, hỗ trợ cho các thành phần kinh tế có các sản phẩm hàng hoá chủ lực, đặc thù của tỉnh, trong đó đã tập trung tư vấn, hỗ trợ các nội dung mà các cơ sở đang rất cần như: Hỗ trợ ứng dụng chuyển giao công nghệ, tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất và chế biến; hỗ trợ tạo lập, bảo hộ sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm bằng các hình thức như chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận; hỗ trợ áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến như hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001, hệ thống quản lý môi trường ISO 14001, hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO 22000,..; hỗ trợ tiêu chuẩn hoá sản phẩm; hỗ trợ áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc, mã số mã vạch, thực hành nông nghiệp tốt, sản xuất hữu cơ,…
Giai đoạn 2019 - 2022, Sở KH&CN đã hướng dẫn các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đề xuất các dự án đổi mới công nghệ, tiến hành kiểm tra, thẩm định và trình UBND hỗ trợ 43 dự án đổi mới công nghệ của 43 doanh nghiệp với tổng kinh phí hỗ trợ là 15.370 triệu đồng. Hiện đã có trên 300 quy trình công nghệ được chuyển giao và áp dụng; trên 500 cán bộ được đào tạo về quy trình công nghệ, trên 10.000 lượt người được tập huấn kỹ thuật; 354 văn bằng được bảo hộ sở hữu trí tuệ trên địa bàn tỉnh; hỗ trợ bao bì cho 50 sản phẩm.
Từ năm 2020 - 2022, Sở KH&CN đã chỉ đạo triển khai tư vấn, hỗ trợ thành công cho Hợp tác xã (HTX) sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ từ tre, nứa Đỗ Xuyên, huyện Thanh Ba, HTX tre trúc VNS Phú Thọ của huyện Cẩm Khê và đã có 10 sản phẩm từ tre, trúc, nứa đạt tiêu chuẩn từ 3 sao trở lên, trong đó có một số sản phẩm đã được xuất khẩu sang một số nước. Hiện nay, Sở KH&CN đang tiếp tục triển khai tư vấn, hỗ trợ cho HTX nón lá Sai Nga, huyện Cẩm Khê và Làng nghề nón lá làng Rền, huyện Phù Ninh, phấn đấu kết thúc năm 2023 có thêm 4 sản phẩm nón lá đạt tiêu chuẩn từ 3 sao trở lên.
Sản phẩm nón lá Sai Nga, huyện Cẩm Khê
Qua thực tế triển khai Chương trình OCOP, cùng với nguồn lực hỗ trợ từ ngân sách, mỗi doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất kinh doanh đều mạnh dạn huy động các nguồn lực của mình và có nhiều cách làm hay, sáng tạo để đẩy mạnh ứng dụng KHCN nhằm tạo ra các sản phẩm có giá trị, chất lượng cao.
Toàn tỉnh hiện có 75 làng nghề truyền thống, 501 HTX đang hoạt động; trong đó có 350 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp; 342 trang trại đạt tiêu chí theo Thông tư số 02/2020/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng một số vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung quy mô lớn phát triển khá toàn diện theo hướng tăng năng suất, nâng cao chất lượng như: Vùng sản xuất cây ăn quả có múi, vùng sản xuất lúa chất lượng cao, vùng sản xuất chè, vùng sản xuất rau an toàn, rau nguyên liệu phục vụ chế biến. Đây là tiềm năng sẵn có để các tổ chức, cá nhân sản xuất những sản phẩm truyền thống, dịch vụ có lợi thế tham gia Chương trình OCOP tạo nên những sản phẩm có giá trị, có sức cạnh tranh trên thị trường. HTX Rau an toàn Tứ Xã, xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao là địa chỉ tiêu biểu tin cậy cho người tiêu dùng đối với mặt hàng rau, củ quả do quy trình sản xuất đảm bảo các tiêu chuẩn VietGAP, các sản phẩm của HTX đã được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP năm 2021.
Trong thời gian tới, Sở KH&CN sẽ tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng KHCN vào sản xuất và đời sống nói chung và đối với Chương trình OCOP nói riêng theo đúng chương trình, kế hoạch đã phê duyệt, trong đó sẽ nghiên cứu, đề xuất một số nội dung tư vấn, hỗ trợ mới cho các chủ thể tham gia chương trình OCCOP như: Hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; hỗ trợ ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; hỗ trợ công cụ sản xuất thông minh, dịch vụ thông minh.
ThS. Khổng Danh Đạt - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ