Theo đánh giá từ UBND tỉnh, trong năm 2023, tình hình mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện trên địa bàn tỉnh Sơn La đã giảm 160 vụ so với năm 2022. Song, qua theo dõi, nắm tình hình của cơ quan chức năng, vẫn còn một số vụ việc mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện kéo dài chưa được giải quyết dứt điểm, ổn định, hầu hết có liên quan đến đất đai, tiềm ẩn nguy cơ diễn biến phức tạp.

Nguyên nhân chủ yếu do việc giải quyết đền bù di dân tái định cư các công trình thủy điện, dự án trồng cao su, việc phân định địa giới hành chính theo Chỉ thị số 364-CT ngày 06/11/1991 của Chính phủ, tranh chấp đất nương…  Một số người dân bị đụng chạm đến quyền lợi hoặc vì lợi ích cá nhân trong việc giải quyết đền bù chậm tiến độ, lợi dụng vào quyền khiếu nại, tố cáo và những sơ hở, hạn chế trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành đã làm nảy sinh bức xúc, kích động, gây xung đột; giúp sức, hoặc trực tiếp tham gia khiếu kiện… Nếu không được giải quyết tốt sẽ dễ hình thành “điểm nóng”, vấn đề xã hội phức tạp, gây mất ổn định an ninh trật tự.

Ông Nguyễn Hữu Đông, Bí thư Tỉnh ủy Sơn La tiếp công dân định kỳ, kịp thời giải quyết các kiến nghị, khiếu nại của công dân.

Để chủ động giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp, khiếu kiện liên quan đến đất đai, UBND tỉnh đề nghị Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, các sở, ngành có liên quan, UBND các huyện, thành phố tiếp tục tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Tỉnh ủy, UBND tỉnh liên quan đến quản lý nhà nước về đất đai, phòng chống tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự…

Phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành, sự phối hợp của người đứng đầu các cấp, các ngành trong thực hiện các giải pháp để giải quyết tình hình liên quan đến đất đai và ổn định an ninh, trật tự. Xác định cụ thể trách nhiệm của người đứng đầu, tập thể, cá nhân trong công tác quản lý, giải quyết tình hình liên quan đến đất đai trên địa bàn quản lý, làm cơ sở xử lý các hành vi vi phạm, nhất là trường hợp để xảy ra tranh chấp, khiếu kiện kéo dài, chậm triển khai các biện pháp giải quyết.

Tăng cường tuyên truyền, vận động, đấu tranh trong phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến đất đai, khoáng sản, quản lý xây dựng, trật tự đô thị, bảo đảm an ninh, trật tự. Chú trọng đổi mới về nội dung, hình thức, phương pháp tuyên truyền, nâng cao chất lượng hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của Nhân dân trong phòng ngừa, phát hiện, tố giác, đấu tranh, ngăn chặn các hành vi vi phạm liên quan đến đất đai và phòng, chống tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự.

Nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các sở, ban, ngành và địa phương trong đấu tranh, giải quyết tình hình liên quan đến đất đai và tội phạm như: phá rừng, hủy hoại rừng, tranh chấp, lấn chiếm đất … Phối hợp tham gia các Đoàn thanh tra liên ngành do các sở, ngành thành lập để thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai, quy hoạch, trật tự xây dựng tại một số xã, phường trọng điểm; kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, xử lý nghiêm các vi phạm.

Sở TN&MT Sơn La tăng cường hướng dẫn nghiệp vụ xử lý vi phạm hành chính lĩnh vực tài nguyên, môi trường tại các địa phương.

Tập trung tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm, bảo đảm mọi tố giác và tin báo về tội phạm của công dân, cơ quan, tổ chức được tiếp nhận và xử lý kịp thời, đúng quy định, nhất là các tố giác, tin báo liên quan đến đất đai, tài nguyên khoáng sản, trật tự xây dựng. Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tư pháp trong điều tra, truy tố, xét xử các loại tội phạm, đảm bảo kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật; lựa chọn những vụ án điểm, dư luận xã hội quan tâm, đưa ra xét xử công khai để răn đe, giáo dục phòng ngừa chung.

UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường tăng cường quản lý Nhà nước về đất đai, khoáng sản, môi trường; rà soát việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các tổ chức, cá nhân chồng lấn lên đất rừng, có biện pháp giải quyết dứt điểm. Rà soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; tăng cường thanh tra, kiểm tra, chủ động phát hiện, phối hợp giải quyết ngay từ đầu các vụ tranh chấp, khiếu kiện về đất đai, không để hình thành “điểm nóng”.

Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh và các đơn vị thành viên phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, UBND các huyện, thành phố tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên, các tổ chức đoàn thể xã hội tham gia nắm tình hình. Duy trì, phát huy vai trò của các Tổ hòa giải, người có uy tín trong cộng đồng dân cư… trong phát hiện, xử lý kịp thời các mâu thuẫn nội bộ trong nhân dân, nhất là hành vi tranh chấp, khiếu kiện liên quan đến đất đai, không để phát sinh vi phạm.

UBND các huyện, thành phố tăng cường quản lý nhà nước về đất đai, tập trung rà soát nguồn gốc đất, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, kịp thời phát hiện những sơ hở, thiếu sót nhằm giải quyết dứt điểm các vụ việc tranh chấp, khiếu kiện đất đai. Nâng cao chất lượng, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính về đất đai, trật tự đô thị, hạn chế các trường hợp lấn, chiếm, tranh chấp, xây dựng công trình trái phép; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm, nhất là hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để tiếp tay, bao che cho đối tượng mua bán, lấn, chiếm đất trái pháp luật.

Rà soát, thống kê các vụ việc mâu thuẫn, khiếu kiện kéo dài nhưng chưa được giải quyết dứt điểm, ổn định, đánh giá rõ nguyên nhân, khó khăn, vướng mắc, tồn tại, hạn chế, để tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm đối với các vụ việc mâu thuẫn, khiếu kiện kéo dài nói chung và các vụ việc mâu thuẫn, khiếu kiện liên quan đến đất đai nói riêng.